8. LuciaKerst&Nieuw

7 januari 2020 - Boden, Zweden

Lieve lezers,

Tijdens de maand december heb ik niet stil gezeten. Voor iedereen is de maand december altijd erg druk, maar als je estet doet wordt je december nog wel wat drukker. We hebben ontzettend veel concerten moeten geven, vooral voor Lucia hebben we heel veel gerepeteerd en optredens moeten geven. Ik vind het erg knap van mezelf dat ik in een aantal weken alle liedjes heb kunnen leren die voornamelijk in het Zweeds zijn en die ik nog nooit van tevoren gehoord had, mijn klasgenoten zingen al sinds hun kindertijd deze liedjes en hoefden dus niet meer de tekst te leren en wisten daarnaast ook nog eens wat het allemaal betekende. 

Norrbottens Lucia kroning in LuleåLucia concert in de kerkLuciatåg in het winkelcentrumLiv en ik tijdens LuciaLingonkrans maken voor Lucia

Lucia is één van de belangrijkste feesten in Zweden. 13 december is de naamdag van de heilige Lucia, volgens de Juliaanse kalender was dit de donkerste dag van het jaar en zal het hierna dus weer lichter worden. De naam Lucia betekent licht, tijdens Lucia wordt dus de terugkeer van het licht gevierd, maar dit luidde oorspronkelijk ook de adventsperiode in. Op deze dag worden op scholen en in kerken liederen gezongen over Sint Lucia in een 'Luciatåg' (dit betekent letterlijk Luciatrein), elk jaar wordt er een nieuwe Lucia gekozen die de 'Luciatåg' mag leiden. De meisjes dragen witte lange jurken, hebben een krans op hun hoofd en houden een kaars in hun hand en de Lucia heeft een kroon met kaarsen op haar hoofd. Ik vind het zo jammer dat we dit in Nederland helemaal niet vieren, de Luciaviering was namelijk één van de meest bijzondere dingen die ik hier in Zweden heb mogen meemaken. Elke keer als we een kerk of zaal binnenliepen met een kaars in onze hand terwijl we 'Sankta Lucia' zongen, voelde dat even heel magisch. We hadden een aantal dagen van tevoren al onze kransen gemaakt van 'lingonris' (takjes van de lingonplant), natuurlijk was ik weer te perfectionistisch en was ik als laatste klaar, maar ik vond 'm wel heel mooi geworden. Omdat we kaarsen in onze handen hadden, moesten we altijd erg oppassen en op elkaar letten. Als je de kaars namelijk te dicht bij je hoofd of recht onder je neus hield, dan ademde je te veel rook in en kon je je erg duizelig voelen en flauwvallen. Dit gebeurde ook bij een aantal meisjes tijdens de concerten. Ook kan er kaarsvet, dat van de kaars druipt, op je hand komen en dat doet best wel pijn, omdat het heel warm is, de Lucia loopt een risico dat ze kaarsvet van haar kroon in heur haar of op haar gezicht krijgt, maar wat er ook gebeurt, we moeten allemaal door proberen te zingen! Gelukkig mocht je wel je kaars uitblazen als je voelde dat het niet goed met je ging, dan kon je hem later bij je buurvrouw gewoon weer aansteken. 

53A6C23C-DB4C-4909-A9EB-0410E44578EALucia concert op schoolLucia concert in de kerkLucia concert in de kerkDe Överluleå kyrka in Boden

We hadden op woensdag 11 december ons eerste Lucia concert. In de domkerk in Luleå werd de Lucia van Norrbotten gekroond. Elk jaar wordt er in elke provincie een Lucia gekozen, dit wordt gedaan via een zangwedstrijd, het meisje dat het mooiste zingt wordt de Lucia van dat jaar. Op onze school wordt er elk jaar een Lucia gekozen uit het laatste jaar, dit wordt meestal gedaan via een stemming. Er mag vaak pas bekend worden gemaakt wie de Lucia is op de dag van Lucia. Tijdens de kroning van de Lucia was ook de Spaanse Lucia aanwezig. Lucia wordt kennelijk niet alleen in Scandinavië gevierd, maar ook in andere katholieke landen, Sint Lucia komt uit Syracuse op Sicilië. De Spaanse Lucia had hele andere kleren dan onze Lucia, zij was in het zwart gekleed. Op mijn video over alle concerten, kun je duidelijk de Spaanse Lucia herkennen. Iedereen vindt de domkerk in Luleå erg groot, maar voor Nederlandse begrippen is het helemaal niet zo'n hele grote kerk, maar heeft het het formaat van een dorpskerk. Het valt me sowieso op dat alle kerken hier vrij klein zijn, dat komt denk ik doordat er niet zo veel mensen in de kerk hoeven te passen, omdat er niet zo heel veel mensen zijn hier in het noorden van Zweden. Toch, krijg ik de indruk, speelt de kerk nog een grotere rol in de Zweedse cultuur dan in Nederland. Vrij veel mensen gaan naar de kerk, ook al zijn ze misschien niet gelovig, ook worden er veel concerten in de kerk gegeven vanuit onze school en zijn veel jongeren 'konfirmerad' (zij hebben vormsel gedaan). Op 13 december hadden we ongelofelijk veel concerten, de dag erna had ik spierpijn in mijn buikspieren van al het zingen de hele dag. We hadden twee concerten op school voor de hele school, in Bodensia (een hotel/restaurant hier in Boden), in het winkelcentrum en 's avonds in de Överluleå kyrka. De Luciaviering in de Överluleå kyrka is misschien wel het grootste evenement van het hele jaar in Boden, er passen zo'n 900 mensen in de kerk en het zit altijd al helemaal vol een half uur voordat het begint, mensen staan zelfs aan de zijkanten om het te kunnen zien. Mijn favoriete Lucia liedjes zijn 'Sankta Lucia' (deze zingen we altijd tijdens de entree en de exit, 'Lucia är här''Betlehems stjärna' en 'När det lider mot jul'

Överluleå kyrkanAlle estet leerlingen tijdens het adventsconcert

Op de laatste twee dagen voor de kerstvakantie hadden we twee adventsconcerten in de kerk. Daar zongen we een aantal kerst liedjes die we ook tijdens Lucia hadden gezongen en liedjes die we hadden geoefend met ensemble. Ik zong samen met Selma, Liv, Fanny en Caroline 'The Christmas Song' van Nat King Cole samen met het strijkers en blazers orkest. Het enige wat we die dagen hebben gedaan is optreden, repeteren en ons klaarmaken. Met alle meiden hebben we ons haar gekruld en onze make-up gedaan voor een grote spiegel op school, dit hadden we ook gedaan tijdens Lucia. Dit zou in Nederland echt nooit gebeuren, daar zullen we nooit vrij krijgen om ons klaar te maken voor een concert, daar werd er al geklaagd door de docent als de helft van de les niet door kon gaan doordat we een schoolfoto moesten nemen. Op de Facebook van mijn school staan allemaal filmpjes van het concert en ook twee livestreams van de Lucia concerten. Ik had voor al mijn klasgenoten een kerstkaartje gegeven en een klein souveniertje uit Nederland gegeven aan mijn vrienden, dat vond iedereen echt super leuk om te krijgen. Ik vond het wel typisch dat de (naar mijn mening) grootste en leukste cadeautjes het laatst werden uitgekozen, dat is denk ik de Zweedse bescheidenheid, ze willen denk ik niet het grootste of leukste kiezen, omdat dat misschien onbeleefd zou zijn. 

25 paar skischoenenLanglaufen in het stadionLanglaufen!Winter in Unbyn

Ik heb nu drie weken kerstvakantie, school begint pas op 13 januari, dus we hebben super veel tijd om te skiën, of eigenlijk langlaufen. Hier noemen ze langlaufen skiën, dus dat is af en toe best wel verwarrend. Toen we voor de eerste keer dit seizoen wilden gaan langlaufen, startte de auto niet, omdat we hem te lang niet gebruikt hadden. Hier moet je vanwege de kou je auto regelmatig gebruiken en de motor opwarmen voordat je wilt gaan rijden. Gelukkig hoeven we niet altijd de auto te pakken om te langlaufen, in het bos in het dorp zijn er langlaufsporen. Dus als ik wil kan ik zelf een uurtje gaan in het dorp, ook als het donker is, want het bos heeft verlichting. Na het langlaufen zijn mijn handschoenen altijd heel erg nat en koud, dus dan stop ik ze in de (hand)schoenen droger, dat is een slang waar warme lucht uit komt waardoor het droog wordt. Ik denk dat veel huizen hier in het noorden zo'n apparaat hebben, omdat het zo ontzettend praktisch is, niet alleen in de winter als er veel sneeuw ligt, maar ook in de zomer als je orienteringschoenen nat zijn en je ze de volgende dag weer nodig hebt. Ik kan niet zeggen dat ik het makkelijk vind, ik kom amper heuveltjes op, ik maak niet echt snelheid, volgens mij is mijn techniek nog niet zo goed en ik vind het nogal eng om naar beneden te gaan van een heuveltje, omdat ik niet het idee heb dat ik controle heb en goed kan remmen. Elke keer ben ik doodop als ik thuis kom en ik heb veel spierpijn in mijn armen. Maar we gaan gewoon door, het wordt vast steeds makkelijker. 

De kerststal in de kerkFijne kerstRein de kerstman

In Zweden is het 'Kerst' op de dag van kerstavond, dat was nogal verwarrend voor mij, omdat het in Nederland volgens mij op 25 en 26 december wordt gevierd. De dag voor kerst (de 23e dus) is de Bingolotto, dat is een hele grote en commerciële lotto op tv, ongeveer iedereen kijkt ernaar en heeft loten. Toen Therese vroeg of ik ook naar de Bingolotto wilde kijken wist ik niet dat het mij de hele avond ging kosten... Met Kerst gingen we 's ochtends naar de kerk en daarna hadden we lunch en een diner met Marika en haar kinderen die ook bleven slapen. Met Kerst doet iedereen een 'julbord' (Zweeds buffet) en dit hadden wij voor lunch en avondeten. Ik ben er ook achter gekomen dat ze speciale 'julskinka' (kerstham) en 'julost' (kerstkaas) hebben, dit eten ze alleen met Kerst, maar dit zijn producten die in Nederland alledaags zijn. Toen ze vroegen wat ik van de 'julost' vond, zei ik 'this is just normal Dutch cheese'. 's Ochtends eten we pap en in de pap zitten amandelen verstopt, degenen die een amandel vinden mogen een wens doen, volgens mij is dit een traditie die in wel meer landen voorkomt. Om drie uur 's middags kijkt iedereen naar 'Kalle Anka och hans vänner önskar God Jul' (Donald Duck en zijn vrienden wensen je een fijne Kerst), elk jaar wordt dezelfde film uitgezonden, eigenlijk zijn het verschillende korte filmpjes uit Disney programma's en films. Deze traditie hebben ze ook in Noorwegen. Na Kalle Anka mochten we de cadeautjes openmaken, ik had 'Lovikka' handschoenen gekregen (ik was er zelf bij toen we ze kochten, dus zo'n verrassing was dat niet meer) en een boek over Zweedse tradities (in het Zweeds natuurlijk). Voor mijn gastgezin had ik het spel 'Ticket To Ride' gekocht met de uitbreiding over Nederland. De Zweden vinden het leuk om bekende kerstliedjes naar het Zweeds te vertalen, soms hoor je vaker een vertaling dan het origineel. Ik ben niet zo'n grote fan van kerstmuziek, maar één liedje vond ik wel heel leuk. 'Hey Ho' en voor de mensen die een beetje verstand hebben van Scandinavische talen kunnen misschien wel horen dat dit geen Zweeds is, maar Noors! Met Kerst maak je het peperhuis kapot dat je misschien al weken eerder hebt gemaakt, je eet de peperkoek niet op, alleen het snoep. Kinderen proberen elk jaar een nieuwe manier te vinden om hun peperhuis kapot te maken, zo heb ik gehoord dat een paar kinderen hem wilden slopen door in het huis een ballon op te blazen. Of het ze gelukt is weet ik niet, maar het klinkt wel heel leuk. 

Nyårsaftons konsertNyårsaftons konsertNyårsaftons konsertNyårsaftons konsertNyårsaftons konsert met Liv

Met Oud&Nieuw mocht ik samen met Liv, Samuel en Isac spelen op de officiële Nieuwjaarsviering in Boden. Liv zong, Samuel speelde de drums, Isac speelde gitaar en ik speelde piano. We mochten drie liedjes spelen, 'Always Remember Us This Way' van Lady Gaga, 'Bed Of Roses' van Bon Jovi en 'Happy New Year' van ABBA. We speelden buiten en het vroor, dus het was ontzettend koud voor onze vingers. Tijdens 'Bed Of Roses' kon ik zelfs mijn vingers niet meer voelen, omdat het zo koud was, ik vind het een wonder dat ik gewoon door kon spelen zonder het al te erg te verpesten. Voor het concert moesten we onze instrument ophalen van school, maar doordat het een feestdag was, was de school op slot en konden we dus niet naar binnen. We hebben een uur moeten wachten voordat iemand de deur voor ons open kon maken, gelukkig waren onze ouders er nog met auto's, dus hoefden we niet stil te staan in de kou voor een uur. Voor dit concert hebben we het meest gerepeteerd tijdens de vakantie, omdat er voor de vakantie haast geen tijd was door alle andere concerten. Het is wel gek om zo vaak tijdens de vakantie naar school te gaan en alleen te zijn in de school, in Nederland ben ik volgens mij nog nooit op school geweest tijdens de vakantie. (Ik heb nog steeds niet de video's van het concert gekregen, dus heb ze ook nog niet hierop kunnen posten.....)

Veera en ik2020Foto’s maken is moeilijk

Na het concert ging ik met Veera mee naar huis om daar Oud&Nieuw met haar te vieren. Zoals ik al eerder heb verteld hebben haar gastouders al veel vaker uitwisselingsstudenten in huis gehad en hebben ze vaak mensen over de vloer. Nu waren al hun kinderen thuis met hun partner en kinderen (al hun kinderen zijn al in de 30), niet iedereen woont meer in de omgeving, sommigen wonen niet eens meer in Zweden. Ook was er een stel aanwezig, de jongen kwam uit Nederland en het meisje uit Duitsland, zij hebben elkaar leren kennen op een uitwisseling in Finland, dus hoe ze Kaisa en Karl-Erik precies kennen weet ik niet, maar gezellig was het wel. Ik vond het wel leuk om weer even Nederlands met iemand te kunnen praten en om het er met hem over te hebben hoe anders de Zweedse cultuur is dan de Nederlandse cultuur. We hebben zelfs even geluisterd naar de Top 2000 en de anderen uit moeten leggen wat dat precies is. We hebben het tijdens het eten erover gehad wat er zo anders is aan de Nederlandse, Duitse, Finse, Noorse en Zweedse cultuur (dit waren de nationaliteiten van iedereen die aanwezig was), ik vind het heel leuk dat ik tijdens mijn tussenjaar in aanraking ben gekomen met zo ontzettend veel verschillende nationaliteiten. Ik hoop dat ik een aantal van de mensen die ik dit jaar heb ontmoet nog een keer kan opzoeken in hun thuisland. Bij Veera thuis moeten we altijd Zweeds praten van haar gastouders, ik vind het niet gek om Zweeds te praten met mensen waarvan hun moedertaal Zweeds is, maar ik vind het wel onnatuurlijk om Zweeds te praten met Veera. Ik mag nu thuis ook alleen nog maar Zweeds praten en dat gaat opzich best wel goed. Soms als ik iemand Zweeds hoor praten denk ik dat het Nederlands is, zo bekend ben ik nu met de klanken van het Zweeds, ik hoef niet echt meer moeite te doen om het te verstaan en soms gaat het zelfs zo makkelijk dat ik niet door heb dat het geen Nederlands is dat ik hoor, maar Zweeds. Het lezen van het Zweeds gaat ook vrij makkelijk, ik lees nu 'De gebroeders Leeuwenhart' van Astrid Lindgren, dat is een kinderboek, dus haar taal is een beetje aangepast voor kinderen. Ik denk dat mijn leesvaardigheid in het Zweeds nu ongeveer op hetzelfde niveau is als dat van een 10 jarig kind. Mijn Frans is overigens erg hard achteruit gegaan, elke keer als ik een Franse zin probeer te vormen kan ik alleen maar aan het Zweedse woord denken. Ik moet eerst een zin vormen waar dat Franse woord in voor komt voordat ik weer weet wat het is. 

En dan als laatste nog een aantal grappige/opvallende feitjes over de Zweedse cultuur:

  • Hier vinden ze dus dat brood geen lunch is. Als ik ze uitleg dat we op school altijd brood aten dat we zelf thuis hadden gesmeerd, snappen ze niet hoe we niet stierven van de honger. Ze snapten overigens ook niet dat we zelf lunch moesten meenemen en dat we niks van school kregen.
  • Op school hoef je niet te betalen voor de printer. De meeste mensen hebben ook geen printer thuis, omdat het zo duur is. In Nederland doen we het juist andersom, we printen dingen thuis, omdat het op school zo duur is. 
  • Hier leggen ze een plakje kaas in hun soep en laten ze het smelten. Ik heb het nog nooit geprobeerd, maar daar heb ik ook niet zo heel veel behoefte aan geloof ik.
  • De Zweden drinken heel veel melk en als ze hun glas leeg hebben, drinken ze er gewoon water uit. Dit water is dan een beetje wit van kleur en noemen ze 'spökvatten' (spookwater). 
  • In Zweden zie je niet heel veel mensen roken. Veel mensen gebruiken snus, dat is een soort groen spul dat ze onder hun bovenlip stoppen. In snus zit nicotine, dus het is een vervanger van de sigaret. Snus bestaat alleen in Zweden en hoort ook echt bij de Zweedse cultuur.

Dit was 'm weer voor deze keer, ik hoop dat ik de komende maanden wat minder druk ben, zodat ik wat vaker tijd heb om een blogje te schrijven. Vergeet niet bij 'Foto's' te kijken om nog meer foto's te zien. 

Veel liefs van Roos

Foto’s

8 Reacties

  1. Marlies:
    7 januari 2020
    Klinkt allemaal weer fantastisch, Roos. En erg druk ;) Gelukkig nieuwjaar!!
    Liefs je buuf Marlies
  2. Andre:
    7 januari 2020
    Weer een leuk verhaal Roos, heb weer veel geleerd over Zweden. Kus André
  3. Manon:
    7 januari 2020
    Wat een leuke verhalen weer en prachtige foto s met die sneeuw!
  4. Myrthe hersbach:
    7 januari 2020
    Mooie foto,s van de sneeuw
    Groetjes Myrthe 😉🌴😃
  5. Jurgen:
    7 januari 2020
    Super tof dat je (en ons) zoveel leert over het land, de sporten en cultuur. Fijne vakantie nog even, zaterdag 11 januari is de boerenkoolfuif op scouting: benieuwd of ze dat daar ook eten 🥦🍽
  6. Yvonne:
    8 januari 2020
    Geweldig en heb weer genoten en gelachen!
  7. Eric en Jose:
    25 januari 2020
    Eindelijk even tijd om jouw verhalen te lezen! Wat geweldig wat je allemaal meemaakt. Wat een groot cultuur verschil. Nog een paar mooie maanden toegewenst 😘
  8. Heleen Schoonenberg:
    7 februari 2020
    "Mijn Frans is overigens erg hard achteruit gegaan", excuse-moi Roos?! Haha! Nee hoor, geintje. Leuk je verhalen te lezen en knap dat je al zoveel vorderingen in het Zweeds hebt gemaakt! Amuse-toi bien là-bas en Suède! Groeten uit NL, Heleen Schoonenberg