9. Sami, sneeuw en ski's

Lieve lezers,

Ik vind het gek om erover na te denken, maar ik ben morgen precies een half jaar in Zweden. Ik ben al over de helft van mijn tijd hier en deze laatste maanden gaan extra snel. Ik heb een bucketlist gemaakt voor mijn tussenjaar en probeer in deze laatste maanden nog zo veel mogelijk dingen daarvan te doen. Één van de belangrijkste dingen op mijn bucketlist is om het noorderlicht te zien, gek genoeg heb ik dat hier nog steeds niet gezien. Ik heb een app gedownload die een melding geeft wanneer er een hoge kans is om het noorderlicht te zien (voor de liefhebbers, de app heet 'Aurora'), maar elke keer als ik serieus probeerde om het noorderlicht te zien was het te bewolkt buiten, was er te veel licht van bijvoorbeeld de maan of was er gewoon niks te zien. Ook stond op mijn lijst dat ik naar de wintermarkt in Jokkmokk wilde, dat is een markt die al sinds 1605 elk jaar wordt gehouden, de markt is van oorsprong een Sami markt en er worden ontzettend veel streekproducten verkocht. Ik ging samen met Daniela en haar gastbroer naar deze markt afgelopen zaterdag. Deze markt is heel toeristisch, er komen elk jaar duizenden bezoekers uit heel Zweden en de rest van de wereld speciaal naar Jokkmokk om de markt te bezoeken. Ik heb een aantal keer Nederlanders (en Belgen) kunnen spotten en veel Frans, Spaans en Engels gehoord. Opvallend vond ik wel dat de markt zelf volledig in het Zweeds en Sami was, een groot evenement in Nederland gebruikt standaard ook Engels, maar hier was de standaard gewoon Zweeds. Op de markt heb ik nog een traditionele Norrbottens ring gekocht, deze is een stukje groter en draag ik om mijn middelvinger, en nog een traditionele tennarmband gekocht, deze heeft een andere kleur, en ik heb een souva gegeten, een broodje met rendiervlees, en een hap harakiri worst geprobeerd, dit is de heetste worst in de hele wereld en het deed gewoon pijn aan mijn mond om dat te eten. Één ding op de markt in Jokkmokk kun je ook echt niet missen, dat is de rendieren stoet met Sami in traditionele kleding. Op mijn bucketlist stond ook dat ik rendieren wilde zien, nou die heb ik zeker gezien, onderweg naar Jokkmokk hebben we wel een stuk of 15 rendieren langs en op de weg gezien, in Jokkmokk zelf ook wel een stuk of 15. In mijn video zie je de rendierstoet in Jokkmokk en een aantal rendieren die we langs de weg hebben gezien. Leuk weetje, de rendieren liepen op de weg, omdat op de weg zout was gestrooid, rendieren (en ook andere dieren zoals elanden) vinden het lekker om dat zout te eten. Toen ik als kind in Zweden was, zagen we af en toe midden in het bos een groot wit blok, dit bleek een blok zout te zijn dat als aas werd gebruikt voor elanden tijdens de jacht. Op de terugweg vanuit Jokkmokk zijn we nog even gestopt op de poolcirkel, op de heenweg zijn we langs diezelfde plek gereden, maar ik had helemaal niet door dat we al de hele dag boven de poolcirkel waren geweest! (Ook een puntje op mijn bucketlist)

Het kostte nogal wat moeite om te regelen dat ik naar Jokkmokk kon, het originele plan was dat ik twee uur met de bus zou gaan (dan was er ook naar één bus die naar Jokkmokk zou gaan), maar nu ging ik logeren bij Daniela en reden we daarna in een uurtje met de auto naar Jokkmokk. Ik wen er nog steeds niet aan dat je niet gewoon je fiets of de trein kan pakken op elk moment van de dag om waar dan ook naartoe te gaan. Ik mis hier wel de vrijheid die ik in Nederland had, maar ik heb eigenlijk nog geluk dat er redelijk vaak een bus langs mijn huis gaat, sommige klasgenoten hebben helemaal geen bus in de buurt van hun huis en zijn dus altijd afhankelijk van hun ouders of iemand met een auto. Het gebrek aan openbaarvervoerbedrijf en de grote afstanden tussen alles maken het nu eenmaal lastig om (op korte termijn) een leuke activiteit in te plannen, vaak is het dan al nodig dat je bij iemand kunt blijven overnachten om dan hopelijk de volgende dag vervoer naar huis te kunnen regelen. Ik heb me er ook al een klein beetje bij neergelegd dat ik waarschijnlijk lang niet al mijn punten op mijn bucketlist kan doen (maar ik kom hier nog wel terug, dus ik hoef misschien ook niet alles dit jaar te doen), omdat mijn gastfamilie echt niet elk weekend zoveel tijd heeft om iets te doen dat op mijn bucketlist staat, tenzij ik van tevoren iets kan plannen zodat ik dat met mijn vrienden zou kunnen doen. Ik ben niet zo gewend dat ik zelf activiteiten en vervoer moet regelen, maar dat is wel een goede oefening! Een aantal dingen die op mijn bucketlist staan, hebben sommigen van mijn vrienden ook nog nooit gedaan en zouden dat ook wel eens willen doen/bezoeken, maar zij hebben er natuurlijk helemaal geen haast mee, omdat zij hier wonen en dus onbeperkt de tijd hebben. Ik vind het gek om te bedenken dat sommige mensen hier sommige dingen nog nooit hebben gedaan die ik ontzettend graag zou willen doen dit jaar waar zij nog nooit eens over na hebben gedacht, maar natuurlijk zijn er ook ontzettend veel dingen in Nederland die uitwisselingsstudenten en toeristen daar willen doen die ikzelf nog nooit gedaan heb of waar ik misschien ook nooit eens over na gedacht heb om te doen. 

Soms als in de auto/bus zit en naar buiten kijk, of als ik een wandelingetje door het bos/dorp maak denk ik "wat is het hier toch mooi, waarom zien de Zweden dat zelf niet zo?". Een mooie zonsopgang in combinatie met de sneeuw en een traditioneel rood houten huis, kan mij soms zelfs een beetje ontroeren, dan probeer ik er een foto van te maken, maar een foto kan nooit het gevoel vangen dat je erbij voelt. Hier in Scandinavië voelt het altijd alsof de tijd een paar honderd jaar stil heeft gestaan (in feite is dat ook wel een beetje zo, omdat ze zo afgezonderd zijn van de rest van Europa en daardoor belangrijke dingen zoals de renaissance, verlichting en de wereld oorlogen een soort van hebben gemist, maar goed....) met de ongerepte natuur en traditionele huizen, het geeft een soort nostalgisch gevoel (geen nostalgie voor een tijd waar ik zelf in heb geleefd....). De Zweedse samenleving (en vooral hier in het noorden) is ook lekker kneuterig, zo wordt er altijd bij een sportwedstrijd thuis gebakken fika verkocht in een klein kraampje door een ouder van een kind uit het team, wordt er bij een "groot evenement" geen professionele hulp ingeschakeld, maar wordt alles gewoon geregeld door de mensen uit het dorp en wordt er een optreden gegeven in de gymzaal van de basisschool waar alle 50 kinderen uit het dorp traditionele liedjes zingen terwijl alle ouders op hun sokken naar hun kinderen luisteren. Ik hield al veel van Zweden, maar sinds ik hier woon ben ik er nog meer van gaan houden, het zal erg moeilijk worden om terug naar Nederland te gaan in juni. 

Veera is twee weken geleden weer terug gegaan naar Finland, zij zou maar een half jaar in Zweden blijven. Het is wel gek dat zij al gewoon weer thuis is. Juist de laatste paar maanden hebben Veera en ik en Daniela veel tijd samen doorgebracht, ik had het gevoel dat we nu echt wel een goede vriendschap hadden opgebouwd en juist dan moet ze alweer naar huis toe. Ik weet dat we elkaar echt nog wel eens gaan zien, maar toch is het gek. Het is een soort van heimwee, je mist niet thuis, maar je mist iemand die alweer thuis is, het is misschien wel hetzelfde gevoel als sommigen van jullie misschien wel hebben nu ik voor lange tijd weg ben ;P Daniela, Veera en ik hebben twee weken achter elkaar met elkaar gelogeerd. Eerst hebben we een heel weekend bij Daniela gelogeerd, zij woont in een dorpje (je kan het eigenlijk niet eens een dorpje noemen) buiten Älvsbyn, een wat groter dorp hier in de regio. We hebben samen gekookt, een TikTok gemaakt, piano gespeeld en samen gezongen, een kampvuur gemaakt en hamburgers gegeten, heel veel Ticket To Ride gespeeld, met de honden en katten geknuffeld (ook midden in de nacht toen ze lekker over ons heen gingen lopen....), buiten een wandeling gemaakt in de sneeuw  en Veera en ik hebben Daniela aangemoedigd bij haar basketbal- en handbalwedstrijd. Ik vond het leuk om te zien hoe Daniela woont en hoe verschillend al onze gastgezinnen zijn, maar hoe we het wel allemaal naar ons zin hebben in onze gastgezinnen. De week erna hadden we de mid year orientation, dat is een verplichte bijeenkomst van YFU in het midden van het uitwisselingsjaar. Tijdens dit weekend hebben we een Zweedse toets gemaakt, hebben we veel gepraat over hoe het gaat met onze doelen voor het uitwisselingsjaar, hoe het gaat in het gastgezin, met onze vrienden, op school, met de heimwee, wat we van de Zweedse cultuur vinden en het verschil met ons leven thuis, we hebben een brief geschreven naar onszelf die we mogen lezen aan het einde van het uitwisselingsjaar en we mochten de brief lezen die we op het aankomstkamp hadden geschreven. Veel van deze gesprekken/oefeningen hebben we al heel vaak hiervoor gedaan met YFU, dus soms was het een beetje saai, maar dit was de laatste keer dat we met zijn allen (alle uitwisselingsstudenten met de gastouders) samen waren voordat Veera naar huis ging, dus er lag dit keer een emotionele lading op. In één van de oefeningen moesten we twee cirkels tekenen, één voor ons leven in Zweden en ééntje voor ons leven in ons thuisland, de bedoeling was dat je moest markeren hoe belangrijk school, vrienden, gezin en vrije tijd/sport voor je betekende. Ik vond het shockerend om te zien dat mijn leven in Nederland eigenlijk alleen maar om school draaide en dat het hier veel meer om familie en vrije tijd/sport draait. We moesten ook allemaal een typisch gerecht uit ons thuisland koken, dus mij leek het leuk om hutspot met grilworst (ze hebben hier helaas geen Hollandse rookworst) te koken, ikzelf vond het heerlijk en de rest leek het ook wel enigszins lekker te vinden. Om het weekend leuk af te sluiten hebben we met zijn drieën gebowld en daarna hamburgers gegeten bij de bowling, normaal ben ik wel goed in bowlen, maar die keer ging het niet zo geweldig dus probeerde ik het maar gewoon alleen gezellig te hebben. 

Ik spreek nu al een tijdje alleen nog maar Zweeds in mijn gastgezin, maar op school praat ik nog steeds wel erg veel Engels, mijn vrienden vinden dit verwarrend, omdat ze weten dat ik Zweeds helemaal versta. Een aantal maanden geleden vonden ze het juist verwarrend als ik Zweeds probeerde te praten, grappig hoe hun gedachtes zo over mijn Zweeds zijn veranderd. Ik durf nog steeds niet volledig over te gaan op het Zweeds, omdat ik net zo vloeiend wil praten als de Zweden zelf en dat nu nog lang niet kan. Ik ben best wel jaloers dat zij gewoon Zweeds kunnen zonder erover na te denken wat ze gaan zeggen of hoe je een woord uitspreekt, dit is natuurlijk de grootste onzin in de wereld, want het is gewoon hun moedertaal. We hebben weer een nieuwe uitwisselingsstudent bij ons in het programma, hij heet Jared en komt uit Australië. Het is grappig om te zien hoe weinig hij nog van het Zweeds begrijpt, een tijdje geleden begreep ik net zo weinig als hij nu doet en nu begrijp ik gewoon alles. 

Ik kan nog steeds niet wennen aan het schoolsysteem hier, te laat komen, telefoons gebruiken tijdens de les en absent zijn wordt allemaal getolereerd. De stof die we moeten leren voor een toets wordt meestal niet echt uitgelegd door de docent, maar moeten we zelf leren vanuit een documentje. We doen ontzettend veel projecten zonder duidelijke instructies voor wat er precies in voor moet komen, waar we weken de tijd voor krijgen om zelfstandig aan te werken tijdens de les. Op sommige dagen hebben we geen enkele les waar we tijdens de les naar een uitleg van de docent moeten luisteren, in Nederland is dat wel anders. Daarnaast wordt er ook niet streng gedaan met deadlines en afgesproken data, ik heb die structuur juist nodig om iets uit te voeren, daarnaast tellen mijn cijfers niet mee wat normaal gesproken ook wel meehielp om serieus aan de slag te gaan, dus ik vind het heel moeilijk om mezelf hier te motiveren om op tijd aan een project te werken. Ik vind het wel leuk dat ze hier in Zweden toch net iets andere dingen leren dan wij in Nederland hebben geleerd, vooral geschiedenis is heel anders hier en bij wiskunde hebben we het nu over een onderwerp waar we het in Nederland niet zo veel over hebben gehad, voor het eerst bij wiskunde hier moet ik echt even hard nadenken om het volledig te begrijpen. Bij naturkunskap heb ik een project gedaan over tuinkers, iets wat ik al zo vaak heb gedaan op de middelbare school in Nederland, ik kon ongeveer een kant en klaar verslag pakken en het naar het Zweeds vertalen. 

Ik begin nu echt te geloven dat ik een beetje kan langlaufen, ik ben niet meer helemaal op na drie skislagen, ik kan een heuveltje op zonder al te veel moeite en ik heb controle als ik een heuveltje af ga. Echt lang kan ik het nog niet volhouden, maar dat is slechts een kwestie van conditietraining. Nu kijk ik vooral veel rond en neem ik zo nu en dan een pauze om een foto te maken. Het heeft afgelopen week ontzettend veel gesneeuwd (voor Nederlandse begrippen dan, hier vinden ze het niet eens zo heel veel), hierboven zie je een leuk plaatje van fietsen die helemaal ingesneeuwd staan en een sneeuwschuiver, die je hier overal tegen komt, die alle sneeuw op een enorme sneeuwberg schuift. Het was vorige week ook heel erg koud, het was -25 en dat was net iets te koud voor de bus, vlak voordat de bus bij mijn halte was gaf de bus het op...... Gelukkig was het niet al te lang lopen naar huis. Het had erger gekund, want met de gladheid was er een bus in de greppel beland (niemand gewond gelukkig, wel heel eng), ik had in die bus kunnen zitten. 

Op 18 maart gaat onze musical in première, dat is al over vijf weken. Op school werken we daar nu heel erg hard aan en over het algemeen gaat alles ook wel goed, maar soms voelt het alsof ik het een beetje verpest als ik een dans vergeet of niet weet wanneer ik in moet komen in een liedje. Ik weet dat iedereen dat gevoel heeft en dat fouten altijd groter lijken als je ze zelf maakt. Maar ik heb er wel heel erg veel zin in en ik wou dat jullie allemaal naar de musical konden komen kijken. 

Morgen is het Valentijnsdag, misschien heb ik dit jaar wel een date met iemand......🥰😍 (wordt vervolgd)

Vergeet niet de foto's te bekijken!

Veel liefs van Roos