5. Twee maanden in Zweden

Lieve lezers,

Ik begin hier echt in een ritme te komen en de meeste dingen voelen nu heel normaal. Ik voel me helemaal op mijn plek op school, voel me thuis in het gastgezin en ik vind de sporten heel leuk om te doen. Met het Zweeds gaat het ook steeds beter, ik versta in een normaal gesprek al bijna alles, maar ik vind het nog steeds lastig om te beginnen met het spreken van Zweeds. Met mijn gastbroertje Hannes probeer ik zoveel mogelijk Zweeds te praten, omdat hij nog niet zo goed Engels kan, en dat gaat eigenlijk heel goed, ik hoef vrijwel geen woorden op te zoeken op google translate en hij begrijpt precies wat ik bedoel. Ik ben nu zo gewend om Engels te praten en het is zo makkelijk voor iedereen om Engels met mij te praten dat ik het een beetje ongemakkelijk vind om opeens over te gaan op Zweeds. In het begin probeerde ik zoveel mogelijk Zweeds te praten, maar na ongeveer een week was ik helemaal gestopt met Zweeds praten. Als ik iets over mocht doen van deze maanden zou ik niet gestopt zijn met het praten van dat kleine beetje Zweeds dat ik al kon, want nu moet ik dus een soort drempel over en praat ik alleen Zweeds als het moet.... Maar als ik Zweeds praat krijg ik alleen maar positieve reacties, zo hadden een paar klasgenoten niet eens door dat ik het was die een aantal Zweedse zinnen zei tijdens een repetitie van de musical, zij konden dus geen accent bij mij horen. Ook kan ik soms horen of mensen een accent hebben of niet en heel af en toe ontdek ik zelfs taalfouten bij mensen. 

Alweer drie weken geleden kregen we de rolverdeling van de musical te horen. Ik krijg een aantal kleinere rollen: ik speel de moeder van de hoofdpersoon, ik ben één van de drie serveersters en ben één van de danseressen in een nachtclub. Voor mijn rol als moeder en serveerster heb ik een paar solo's in een paar liedjes, dus dat vind ik super leuk om te doen, ook mag ik voor deze rollen wat Zweeds gaan praten. Ik had niet verwacht dat ik één van de hoofdrollen zou krijgen, omdat de "normale leerlingen" een cijfer krijgen voor de musical en het niet echt eerlijk zou zijn als ik een hoofdrol in beslag neem. De docenten vreesden dat ik teleurgesteld zou zijn met deze uitslag, maar ik vind het helemaal prima eigenlijk; ik heb wat tekst, een paar solo's en mag dansen, meer heb ik niet nodig! Ik vind de zanglessen heel leuk, omdat mijn docente mij leert hoe ik volwassener kan zingen als ik de moeder speel in de musical en kinderlijker als ik een serveerster speel. Ook leert ze me hoe ik hogere noten kan halen en mijn stem nog beter kan benutten. 

Van een aantal vrienden uit mijn klas had ik een laat verjaardagscadeautje gekregen. Het is een zilveren Norrbottensring, een ring die typisch is voor de streek hier. Ik had gevraagd om iets typisch Zweeds en dat heb ik zeker ook gekregen! Dank je Agnes, Liv, Gloria, Samuel en Sanna.

In één van de weekenden heb ik met Veera, de uitwisselingsstudent uit Finland, afgesproken. Zij woont een half uurtje bij mij vandaan bij vrienden van mijn gastouders. Veera's gastouders, Kaisa en Karl-Eric, nemen al jaren uitwisselingsstudenten in huis, ik geloof dat ze het al 19 jaar doen. Ze wonen in een klein dorpje, ik weet niet eens of je het echt een dorpje kunt noemen, ze wonen langs een doorgaande weg en de enige echte buren die ze hebben zijn de zoon en dochter van Kaisa en Karl-Eric met haar kinderen. Hun huis en locatie is wat ik me eerst een beetje had voorgesteld dat het huis van mijn gastgezin eruit zou zien; afgelegen, veel grond met veel bijgebouwtjes en een tuin met heel veel bessen, bloemen en groentes. Veera en ik hebben, na lang overleg over welke smaken we wilden en welk recept (en ook in welke taal: Engels, Zweeds, Fins of Nederlands...) we gingen gebruiken, hele lekkere cupcakes gebakken met chocola en frambozen. Omdat wij de Fika met cupcakes hadden verzorgd hoefden we niet mee te helpen met het opruimen en winterklaar maken van de tuin. We hebben ook een wandeling gemaakt en foto's gemaakt bij het meer, de herfstkleuren waren prachtig! 's Avonds hebben we taco's gegeten en heel lang gekletst over hoe het is om een uitwisselingsstudent te zijn en over de reis naar Stockholm met YFU die we over twee weken gaan maken. Bij Veera thuis kan het zo stil en rustig zijn in tegenstelling tot bij mij thuis, bij mij is er altijd wel een broertje die filmpjes kijkt op YouTube of op de Playstation/Xbox (ik weet niet eens wat ze gebruiken) speelt of is er een moeder die zegt dat ik de was moet ophangen of een vader die aan het koken is met een afzuigkap die hard geluid maakt. 

Het orienteringseizoen hebben we afgesloten met de clubkampioenschappen. Er waren drie verschillende parcoursen en ik had de middelmatige gelopen. Ik had het niet makkelijk, het begon namelijk al meteen met een vrij stijle helling waardoor ik aan het begin al buiten adem was. Ook was ik een aantal keer een soort van verdwaald, ik dacht dat ik heel ergens was dan ik eigenlijk was. Het duurde een aantal minuten voordat ik begreep wat er mis was gegaan en waar ik dan wel precies was, Rein en Therese zeggen dat het knap van me is dat ik alsnog helemaal zelf heb kunnen achterhalen waar ik precies was en gewoon door ben gegaan. Ikzelf was niet helemaal tevreden over hoe de wedstrijd ging (ik kwam als laatste binnen, maar begon ook wel als één van de laatsten), maar toen ik hoorde dat Therese en Rein trots op me waren, voelde ik me er wel een stuk beter over. 

De afgelopen weken hebben we meerdere universiteiten en volkshogescholen bezocht met school. Eerst hebben we in Piteå de universiteit voor muziek bezocht. Deze open dag vond ik nogal rommelig, want je kon meerdere presentaties/workshops op hetzelfde moment bijwonen en je moest maar een beetje zelf uitzoeken waar je moest zijn. Het gebouw leek totaal niet op een universiteit in Nederland, het leek meer op een soort kantoor. Diezelfde dag hebben we de volkshogeschool Framnäs bezocht. Een volkshogeschool is een school waar je voor één of twee jaar naartoe kunt, dit doe je na het gymnasium en voordat je op de universiteit begint. Op Framnäs kun je ook programma's met muziek en theater kiezen. De open dag op deze school was veer georganiseerder en het gebouw leek ook meer op een school. Het was er heel gezellig en het was er ook heel mooi ingericht. Als ik hier permanent in de buurt zou wonen, zou ik zeker overwegen om één of twee jaar naar Framnäs te gaan. Ook hebben we de technische universiteit van Luleå bezocht en het was daar heel anders dan ik had verwacht. Op deze universiteit kun je niet slechts technische studies kiezen, maar ook studies die wat mij betreft niets met natuurwetenschappen te maken hebben maar meer met geesteswetenschappen. Ook deze open dag vond ik nogal rommelig en ik heb nou niet echt een goede indruk van deze universiteit gekregen.

Ik ben de afgelopen weken meer buiten geweest dan eerst. Ik heb een aantal keer een wandeltochtje of fietstochtje door het dorp of het bos gemaakt en ondertussen heb ik heel veel mooie foto's van de prachtige bomen, met gele en rode bladeren, gemaakt. Het is hier nu meestal rond het vriespunt en de bomen beginnen langzaam uit te vallen. Er ligt hier soms zelfs al wat sneeuw in de ochtend of avond en daarom voelt het voor mij alsof het al bijna kerst is, maar het is pas half oktober.... Één zaterdag middag hebben we een heuvel beklommen en bovenaan hebben we een kampvuurtje gemaakt en worstjes gebraden bij een prachtig uitzicht over een meer. Daarvoor zijn we langs de 'godis arena' (letterlijk: snoep arena) geweest om snoep te kopen, in de godis arena verkopen ze alleen maar snoep, de Zweden houden echt heel erg veel van snoep!

Vorige week woensdag ging ik naar de bioscoop om 'The Joker' te zien, een hele goede film! Daarna ging ik bij Liv logeren in haar appartement in Boden, in Nederland zou ik nooit door de weeks naar de bioscoop gaan en daarna logeren bij iemand, daar had ik te veel huiswerk voor. Mijn gastouders vinden dat het goed is om ook dingen te doen die niks met school te maken hebben met mijn vrienden, naar de bioscoop gaan en bij iemand blijven logeren zijn zulk soort dingen. 

Afgelopen vrijdag was ik met Rein naar Haparanda om vier schapen te slachten bij een oud collega van hem. De mensen waar we naartoe gingen, wonen in een klein dorpje in de buurt van Haparanda en hebben een kleine ecologische boerderij waar ze elk jaar een aantal stuks vee houden en zelf slachten, verder hebben ze ook een aantal konijnen. Ik had deze dag eigenlijk school, maar mijn docenten begrepen dat dit een bijzondere gebeurtenis is en dat ik waarschijnlijk nooit meer de kans krijg om dit te doen, al helemaal niet in Nederland. Ik denk dat ik deze dag meer heb geleerd dan dat ik op school geleerd zou hebben. Onderweg kwamen we een zeehondenjager tegen en hij had die ochtend twee zeehonden gevangen/geschoten (ik heb geen idee hoe je op zeehonden jaagt), Rein zei dat ik dit waarschijnlijk nooit meer in mijn leven zal zien en dat dit waarschijnlijk ook de enige keer zal zijn dat ik een zeehond kon aaien. Haparanda ligt dicht bij de Finse grens, aan het einde van de dag zijn Rein en ik nog even naar Finland geweest. Dit is wat ik heb ontdekt over Finland: altijd als ik er ben is het er donker en koud en ze preken maar een gek taaltje hoor... ;P 

WAARSCHUWING: Nu ga ik wat vertellen over het slachten van de schapen, dus als je dit niet wil lezen, moet je deze alinea overslaan. Het gekste aan het hele proces vond ik dat je die schapen eerst levend en wel ziet en dat ze na een aantal uur allemaal dood zijn en zonder vacht en hoofd in de schuur hangen. Nadat het eerste schaap geslacht was, merkte je dat de overige schapen heel erg bang waren, ze kropen naar elkaar toe in de hoek van het hok, blaatten bij elk geluid en stonden stokstijf als ik even kwam kijken. Volgens de Zweedse wet is het verplicht om het schaap te doden door een kogel in de hersenen te schieten, het dier is hierdoor gelijk dood. Hierna snij je de keel door, zodat vrijwel al het bloed het lichaam verlaat, het dier zal voor ongeveer twee minuten stuiptrekkingen maken, een soort vage kreten uitlaten en leegbloeden. Ik vond het heel gek om te zien dat het dier nog zo lang bewoog nadat het al dood was, daardoor denk je dat het dier nog leeft en in pijn is, maar dit is niet zo. Hierna snij je de borstkas open en daarna de buikholte, dit opensnijden moet je heel voorzichtig doen, want je wil de organen niet open snijden, want dan beschadig je het vlees. Als de hele buik open ligt, hang je het dier op z'n kop waardoor alle organen heel gemakkelijk uit de buik vallen. De organen die worden gebruikt om op de eten zijn het hart, de lever, de nieren en soms de longen en één van de magen (een schaap heeft drie magen). Ik vond het best wel fascinerend om te zien dat de darmen nog bewogen, dit kwam door gas dat ontstaat tijdens de vertering, en ook dit geeft de indruk dat het dier niet volledig dood is wat natuurlijk wel het geval is. Als alle organen verwijderd zijn, wordt de vacht verwijderd, deze wordt ook verkocht en kan ongeveer even veel geld opleveren als het vlees. De vacht van een zwart schaap levert zelf meer op dan het vlees, want een zwarte vacht is zeldzamer en een zwart schaap geeft minder vlees. Het slachten van één schaap met twee personen duurt ongeveer 45 minuten. Ik had verwacht dat ik niet tegen de hoeveelheden bloed kon of het doden van het dier zelf, maar dit viel allebei heel erg mee. Een schaap heeft misschien maar één à twee liter bloed en het doden zelf duurt niet eens een seconde. 

Zaterdag hadden we de PAO (post arrival orientation) van YFU, dus Veera, Daniela, ik en onze ouders kwamen samen samen met een paar vrijwilligers van YFU. We spraken over onze eerste maanden hier in Zweden, hoe het gaat met de taal en vrienden maken, hoe we ons voelen in ons gastgezin, hoe het gaat op school, hoeveel contact we hebben met thuis, hoe het gaat met onze doelen voor dit jaar, enz. Ik vond het leuk om Daniela na twee maanden ook weer eens te zien, Veera zie ik wel vaker op school of bij haar of mij thuis. De PAO vondt plaats in het atelier van een vriendin van Kaisa, zij maakt hele mooie dingen en verkoopt ze ook. Toen ik binnen kwam werd ik gelijk geïnspireerd om zelf iets te maken als ik weer thuis kwam, met kerst ga ik hier waarschijnlijk wat versiering kopen. 

Ik heb ook eindelijk een eland gezien, ver achterin een weiland vanuit de auto, ik zag hem/haar misschien maar drie seconden, maar ik heb er wel weer één gezien! Vergeet ook niet om bij 'Foto's' te kijken om al mijn foto's te zien.

Veel liefs van Roos